Akdeniz Koruma Derneği (AKD), Gökova Körfezi’nden Antalya’daki Gelidonya Burnu’na kadar olan kıyı şeridinde 14 kıyı mağarasını fotokapan kameralar ve eş zamanlı veri aktarımı sağlayan 4K kamera sistemleriyle izliyor. Ocak ayında Gökova Körfezi’ndeki kıyı mağaralarından birinde alınan kamera görüntüleri, aynı anda beş bireyin kullandığını ortaya çıkardı.
Türkiye kıyılarında yaklaşık 100 tane var
Akdeniz Koruma Derneği’nden yapılan açıklamada, “Akdeniz Koruma Derneği, Akdeniz foku izleme ve koruma çalışmalarını geliştirmek için çalışıyor. Bu sayede Akdeniz foklarının kıyı mağaralarını kullanım durumunun ve bireylerin tanımlanması ile Türkiye’nin Akdeniz ve Ege kıyılarını kullanan birey sayısı hakkında önemli bilgiler elde ediliyor. Akdeniz foku (Monachus monachus) nesli tükenmekte olan deniz memelileri arasında yer alıyor ve birçok tehdide maruz kalıyor. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN)’nin yayınladığı ve türlerin koruma statülerini gösteren Kırmızı Liste’ye göre; türün dünya genelinde nesli ‘Tehlike Altında’ (EN), Akdeniz Havzası’nda ise ‘Kritik Derecede Tehlike Altında’ (CR) olarak sınıflandırıyor. Akdeniz fokunun dünyada yaklaşık 700, Türkiye kıyılarında ise 100 kadar olduğu tahmin ediliyor. Bu türün önemli yaşam alanları arasında bulunan ve dinlenme, yavru bakımı için kullandığı kıyı mağaraları, birçok baskıya maruz kalıyor. Bunların başında kıyılardaki aşırı insan baskısı ve yapılaşmanın artması bulunuyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’nın destek ve onayı, Fauna&Flora International’ın ortaklığında yürütülen Tehdit Altındaki Coğrafyalar Programı, bu tehditlerin etkilerini denizel ekosistem restorasyonu ile en aza indirmeyi hedefliyor”
Akdeniz fokları için kuru alan platformu oluşturuldu
Akdeniz foku için son bir yıldır gerçekleşen umut verici gelişmelerden biri; Ağustos 2020’de ülkemizde yeni Balıkçılığa Kapalı Alanların ilan edilmesi ve Akdeniz Koruma Derneği’nin bu alanlarda yetkili kamu kurumları ile Deniz Koruculuğu Sisteminin uygulama alanlarını genişletmesi oldu. Bir diğer gelişme ise; Gökova Körfezi’nde gerçekleştirilen ve Akdeniz foklarının kullandığı kaydedilen platform uygulaması oldu. Bu çalışma, kuru bir alan bulundurması dışında fok mağarası olmak için gereken diğer özellikle sahip bir kıyı mağarasına yapay bir platform kurulmasından oluşuyor ve ilk defa bir Akdeniz fokunun mağaradaki kuru alan sağlayan platformu kullanmaya başladığı kaydedildi.
Kurumların desteği
Akdeniz Koruma Derneği’nin Akdeniz Foku izleme ve koruma çalışmaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’nın onay ve desteği, Lisbet Rausing ve Peter Baldwin’in bir vakıf fonu olan Arcadia tarafından desteklenen Tehdit Altındaki Coğrafyalar Programı ve Prens Bernhard Doğa Fonu’nun finansal desteği ile yürütülüyor.
